علیه سلطه تقویم

یکی از تصاویر کلاسیک فیلم‌های سینمایی کلاسیک ‌هالیوود، همیشه تصویری از یک تقویم بود که ورق می‌خورد، سرعت می‌گرفت، پیش می‌رفت و در آخر به تاریخ موردنظری می‌رسید که تماشاگر باید آن را می‌فهمید. گاهی تقویم قرار بود فقط پیش رفتن زمان را نشان بدهد. گذر سال‌ها و ماه‌ها یا تغییر فصل‌ها در فیلم عمدتا از طریق تقویم‌ها نمایش داده می‌شد. تقویم پنداری تجسم نمادین گذر مادی زمان بود. سینمای ناتوان از نمایش زمان ترجیح می‌داد زمان را به کالبد ذهنی‌تر تقویم فرو بکاهد تا بتواند با آن بازی کند و آن را به نمایش بگذارد.
اما تقویم‌ها امروز در دنیای ما کاربرد دیگری هم پیدا کرده‌اند. امروز تقویم‌ها هستند که برای زندگی بشر برنامه می‌ریزند. به نظر می‌رسد که تقویم‌ها رفته رفته دیگر فقط همان تجسم نمادین زمان که پیش‌تر بودند نیستند، بلکه تصمیم گرفته‌اند در زمان دستکاری کنند و آن را از نو سامان ببخشند. تقویم‌ها دیگر آن‌قدرها هم خنثی نیستند. انگار پس از چند ده قرن گذر آرام تقویم‌ها از کنار زمان و قرار گرفتن در خدمت آن، حالا تصمیم گرفته‌اند زمان را به خدمت خود بگیرند.
معروف است که می‌گویند تقویم به زندگی بشر نظم داده است تا استفاده مفیدتری از زمان داشته باشد. شاید همین حالا وقت پرسیدن این سوال هم باشد: «مفید برای چه کسی؟»

ادامه مطلب